Hòn non bộ từ lâu đã trở thành thú chơi của rất nhiều người và ngày nay đã được nâng lên thành loại hình nghệ thuật độc đáo. Dù tiểu cảnh này là mô hình thu nhỏ của núi non, thiên nhiên nhưng nó vẫn đem lại nét hài hòa tự nhiên, và sự tinh tế trong từng tác phẩm nghệ thuật.
Công việc đầu tiên khi thiết kế non bộ, bạn phải phân đá ra từng nhóm. Sự phân loại này rất có lợi cho bạn khi tạo dáng hòn núi sắp dựng.
1, Phân loại đá làm hòn non bộ
Đá san hô
– Tính năng: hút nước, xốp, giữ ẩm cao nên có khả năng cung cấp nước cho cây trồng trên hòn non bộ.
– Thiết kế: loại này phù hợp với những hình dáng đa nhọn và thạch nhũ.
Như các chuyên gia trong nghề cho biết, đá san hô vốn có trọng lượng nhẹ và xốp dễ tạo được những dạng hình theo ý muốn của nghệ nhân.
Đá da voi
– Ưu điểm: đá da voi vốn có tính thẩm mỹ cao được dùng linh động cả dạng khô và ướt ở khu sân vườn.
Trên bề mặt khối đá khi quan sát bạn sẽ thấy các dạng hình da sọc chéo giống da cá voi. Điều này không chỉ làm tăng trí tò mò mà còn làm không gian thêm sang trọng và ấn tượng.
– Thiết kế: đá da voi khi thiết kế trong sân vườn nên tạo những hình dạng theo dãy núi liên kết với nhau. Mục đích tạo ra một bức tranh hùng vĩ có các viên đá chồng lên từ thấp lên cao, lần lươt nổi trên mặt nước kết hợp từng bụi cây khoe màu sắc.
Đá vôi
– Ưu điểm: dễ kiếm hơn đá vôi và có giá cả phải chăng nên được lựa chọn nhiều.
– Khuyết điểm: khó đục đẽo vì cứng chắc, khi thực hiện người nghệ nhân cần có tính tỉ mỉ và kiên nhẫn để tạo ra 1 hòn non bộ đẹp mắt.
– Thiết kế: phù hợp hình dạng khe, rãnh và mạch nước tự nhiên.
Đá tai mèo
– Ưu điểm: không thua kém các loại đá làm hòn non bộ khác về độ sắc nét và độc đáo giúp cho người nghệ nhân tạo đá theo ý muốn. Đá tai mèo thường tập trung ở miền Trung và có màu xám, cứng, cạnh sắc bén và có đường vân màu trắng. Vì đa dạng về kích thước nên có thể thiết kế thêm những hòn đá nhỏ để làm sinh động thêm.
2, Chọn đá cho tiểu cảnh hòn non bộ
Khi chọn đá để dụng núi, điều đầu tiên cần phải biết đó là không nên chọn đá non, vì đá non theo thời gian sẽ bị phân hủy, phá vỡ kết cấu của núi. Nên chọn đá già, đây là loại đá sẽ ít bị gió mưa xâm thực , độ bền cao, mang lại vẻ đẹp tinh túy mà lâu bền cho gia chủ. Tuy nhiên, đối với núi dựng bằng đá già, trồng cây vào núi rất khó, cây rất dễ chết. Các nghệ nhân có kinh nghiệm thường trồng cây vào những hòn đá từ trước. Khi dựng núi, người ta gắn những hòn đá ấy vào chỗ thích hợp, cây mới sống được. Kỳ công hơn, có người trồng cây trên bệ núi, đến khi dựng núi thì cho cành lên lỏi giữa các khe, các lỗ để có cành ở thân núi, đỉnh núi.
Chọn đá là một khâu khá quan trọng – nguyên liệu chính tạo nên hòn non bộ. Tuy nhiên để tạo hòn non bộ đẹp thì yếu tố liên kế các tảng đá để dựng hình cũng rất cần được quan tâm.
Người nghệ nhân sẽ lấy xi măng để gắn kết chúng lại. Xi măng ít quá sẽ không bền vũng, nhiều quá chưa chắc dã tốt mà còn kém mỹ thuật. Nhiều nghệ nhân đắp núi có những thủ thuật riêng, họ khoan sâu vào đá, rồi dùng cốt thé và xi măng cố định một đầu tạo thành móc, móc này lại được đưa vào lỗ khoan của hòn đá khác đã được chọn, dùng xi măng gắn lại. Việc làm này rất công phu, không phải một ngày là xong. Làm kiểu này đôi khi sắt hoặc xi măng lộ ra, các nghệ nhân dùng các cây thích hợp trồng vào cho tự nhiên, nhưng là để che những chỗ thô.
3, Cách sắp xếp đá tạo hình dáng cho núi, hòn non bộ
Dựng một non bộ cần phải theo những quy luật của tự nhiên và theo cả những quy luật về nhân sinh quan.
Đá không thể xếp tùy tiện. Dù hòn núi có nhiều lớp nhưng cũng không nên xếp những khe, những rãnh theo chiều ngang, đó là điều tối kỵ. Bởi vì hòn tự nhiên sở dĩ có khe là do từ năm này qua năm khác , nước mưa tạo nét xói mòn, núi trong thiên nhiên bao giờ có những khe, rãnh nằm dọc, vậy nên ta chớ đặt chúng nằm ngang. Nhìn vào một hòn núi cảnh, ít nhiều người ta biết được tuổi tác, tâm tư người tạo đá.
Người tạo dáng núi cảnh thường thực hiện theo tỷ lệ: chân núi rộng bao nhiêu thì thân núi mức độ nào là vừa, chiều cao cũng không phải vô cùng, nó phải hài hòa trong một quần thể.
Khi chọn dáng núi, đừng quên tính quy luật vật lý, núi nghiêng phải nghĩ đến đối trọng. Núi dựng cùng một loại đá thì hướng của các hòn dá phải giống nhau. Đó là quy luật của tự nhiên. Núi phải cheo leo, hiểm trở, có nhiều chỗ “hẫng” ở phía dưới mới đẹp, mới tạo cảm giác hùng vĩ, nên thơ và như thật.
4, Về hướng đặt thác nước cho hòn non bộ:
Hiện nay thác nước được sử dụng rộng rãi trong khuôn viên nhà phố. Theo các chuyên gia phong thủy thì cửa chính là minh đường thuộc tính dương, vì vậy đặt hòn non bộ có thác nước ở vị trí này không chỉ làm tăng tính thẩm mỹ mà còn giúp mang lại nhiều thịnh vượng đáng kể cho gia chủ.
– Hướng Đông giúp mang lại sức khỏe, sự bình an và những điều tốt đẹp nhất cho các thành viên trong gia đình.
– Hướng Đông Nam: Giúp mang lại những điều hưng thịnh, tài lộc và may mắn.
– Hướng Bắc: Giúp mang lại công danh và may mắn trong công việc.
Những hướng không nên đặt hòn non bộ dạng thác nước như:
– Không đặt hòn non bộ mini đẹp có thác nước ở hướng Nam, vì hướng này sẽ gây ra những bất lợi cho gia chủ. Gia đình dễ rơi vào tình trạng li tán, làm ăn thất bại.
– Không được đặt non bộ các thác nước trên bàn trong phòng ngủ, vì tiếng nước chảy róc rách sẽ khiến cho gia chủ cảm thấy bất an làm ảnh hưởng đến tinh thần và sức khỏe.
– Nước trong thác nước phải trong và luôn chảy để không khí được lưu thông tốt tránh để nước tù đọng sẽ sinh ra tà khí không tốt cho sức khỏe của gia đình bạn.
- Sân vườn đẹp và đúng phong thủy, ngoài thác nước ra cần kết hợp nhiều yếu tố ngũ hành và quy luật của đất trời, tốt nhất khi muốn làm một hòn non bộ trong vườn bạn nên nắm rõ những liên kết với vật dụng theo non bộ như chậu lu, đèn trang trí hay tượng vật, sỏi đá.
- Các vật thể và kiến trúc có liên hệ với nước và môi trường xung quanh nên ở dạng tròn hay cong tối đa cho thuận theo tự nhiên.
Việc bố trí hòn non bộ nhỏ đẹp dạng thác nước theo đúng phong thủy sẽ giúp cho quan hệ gia đình, sức khỏe ,làm ăn thuận lợi cho gia chủ… Bên cạnh, với việc đặt hòn non bộ thác nước trong nhà đúng chỗ vừa giúp trang trí vừa mang lại những phút giây thư giãn tinh thần.
